24 Mart Dünya Tüberküloz Günü
Tüberküloz dünyada hâlen ilk on ölüm sebebi arasında yer almaktadır ve küresel bir halk sağlığı sorunudur. Tüberküloz, hava yoluyla bulaşan, akciğerler başta olmak üzere tüm doku ve organları (kemik, deri, göz gibi) tutabilen bulaşıcı bir hastalıktır.
Tüberküloz hakkında toplumun bilgilendirilmesi ve bu hastalığa karşı bütün kesimlerin dikkatinin çekilmesi amacıyla, Robert Koch tarafından Mycobacterium tuberculosis basilinin keşfedildiği ve hastalığın teşhis ve tedavisinin yolunu açan 24 Mart 1882 gününe ithafen, her yıl 24 Mart “Dünya Tüberküloz Günü” olarak anılmaktadır.
Genel yakınmalar özellikle akşama doğru yükselen ateş, gece terlemesi, kilo kaybı, iştahsızlık ve halsizliktir. Akciğere özgü yakınmalar ise iki-üç haftadan uzun süren öksürük, balgam çıkarma, değişken miktarlarda kan tükürme, göğüste ve sırtta ağrı, nefes darlığı ve ses kısıklığıdır. Akciğer dışı diğer organ tutulumu varsa, tutulan organa özgü bulgular görülür.
İki haftadan uzun süren öksürük ve ateş, gece terlemesi, kilo kaybı, iştahsızlık, halsizlik gibi şikâyetleriniz varsa lütfen en kısa zamanda en yakın sağlık kuruluşuna başvurunuz!
Tüberkülozdan korunma, toplum sağlığını ilgilendiren önemli bir konudur. Tüberküloz basiliyle karşılaşma sonucu gelişen enfeksiyon, vücut direncinin düştüğü durumlarda aktif hastalık gelişimine yol açar. Tüberkülozdan korunma dört başlık altında sıralanabilir:
Tüberkülozlu hastaların etkin şekilde tedavisi
Koruyucu ilaç tedavisi
Çocukluk yaş grubundaki bireylerin BCG aşısı ile korunması
Tüberküloz bulaşmasının önlenmesi
Tüberküloz tedavisinde en önemli faktör ilaçlardır. Verem tanısı konulan hastalarda gecikmeden ilaç tedavisine başlamak gereklidir. Tüberküloz ve dirençli tüberküloz hastalarının tedavisinde kullanılan birinci ve ikinci seçenek ilaçlar, Bakanlığımız tarafından temin edilerek ücretsiz olarak sağlık kuruluşlarına ve hastalarımıza ulaştırılmaktadır.
Tedavide kullanılan ilaçlar, hastanın balgamındaki tüberküloz basil sayısını hızla azaltmaktadır. Aynı zamanda öksürük sayısı da azalmaktadır. Bu nedenlerle tedaviye başladıktan bir süre sonra verem hastaları bulaştırıcılıklarını yitirmektedirler. Tedavi başarısında, yeterli sürede düzenli ilaç kullanımı en önemli unsurdur.
BCG (verem) aşısı özellikle çocuklarda yaygın ve öldürücü tüberküloz hastalığını önlemede çok etkilidir. Tüberkülozla mücadelenin temelini oluşturan BCG aşısı, Aile Sağlığı Merkezlerinde 2. ayın sonunda ücretsiz olarak yapılmaktadır.
Verem hastalığının sağlam kişilere bulaşmasının önlenmesinde en önemli faktör, hastalara hızlı tanı konularak en kısa sürede ilaç tedavisine başlanmasıdır. İlaç tedavisi başlanmayan hastalar, yaşadıkları evde, çalıştıkları ortamda hastalığı bulaştırmaya devam etmektedir.
Tüberküloz hastalığı solunum yoluyla bulaşan bir hastalıktır. Bu nedenle hastalar bulaştırıcı oldukları dönemde cerrahi maske kullanmalı, öksürük ya da hapşırık sırasında ağızlarını mendille kapatmalıdır.
Tüberküloz hastalarının bulunduğu ortamları havalandırmak, bu ortamlara temiz hava sağlamak, havadaki bulaştırıcı partikülleri azaltarak bulaşma olasılığını düşürmektedir. Odanın güneş görmesi, ortamdaki basilleri öldürmektedir.
Tüberküloz, hastayı, ailesini ve çevresini etkilemesi, uzun tedavi sürecinin yol açtığı tedavi uyumsuzluğu ve yıkıcı maliyetler sebebiyle biyopsikososyal bir hastalık olarak kabul edilmektedir. Tedavi uyumu ve uzun süreli tedavinin sürdürülebilmesi için, ilaçlarını Doğrudan Gözetimli Tedavi (DGT) ile düzenli bir şekilde alması koşuluyla, Bakanlığımız ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı arasında yapılan protokolle ekonomik ve sosyal güçlükler yaşayan tüberküloz hastalarına 2018 yılı Ocak ayından itibaren nakdi yardım verilmeye başlanmıştır.
Dünya Tüberküloz Günü, tüberkülozu sona erdirmek amacıyla yapılan çalışmaların artırılması için önemli bir fırsat sağlamaktadır.
Şimdi tüberkülozu bitirme zamanı! Korkma, saklama, tedavi ol!